ज्यांची बाग फुलून आली, by दत्ता हलसगीकर

प्रत्येकात  अदभुत  अस  काहीस  दडलेलंच  असत, काहीतरी नाविन्य, कला, ज्ञान, विचार यां गुणांनी  समृद्ध  असण  तर चांगलच  पण  कलागुणांना अगदी सहजतेने इतरांना आपल्या ओंजळीतून अर्पण करण्याची वृत्ती बाळगणं अत्युत्तम .... आणि आपण देऊ शकतो अशा भरपूर गोष्टी आहेत फक्त त्या शोधण्याची इच्छा आपल्यात जागृत व्हावी....

ज्यांची बाग फुलून आली,
त्यांनी दोन फुले द्यावीत
ज्यांचे सूर जुळून आले ,
त्यांनी दोन गाणी द्यावीत . 


                                           सूर्यकुलाशी ज्यांचे नाते
                                           त्यांनी थोडा उजेड द्यावा  
                                           युगायुगांचा अंधार जेथे,
                                           पहाटेचा गाव  न्यावा.

ज्यांच्या अंगणी  ढग झुकले,
त्यांनी ओंजळ  पाणी द्यावे
आपले श्रीमंत हृदय त्यांनी,
 रिते करून  भरून घ्यावे . 
                                   
                                            आभाळाएवढी ज्यांची उंची
                                             त्यांनी थोडेसे  खाली  यावे . 
                                             मातीत ज्यांचे जन्म मळले ,
                                              त्यांना उचलून   वरती घ्यावे ..... 


                                                                      ------ दत्ता  हलसगीकर
                                                                           


संकलित
इयत्ता आठवी बालभारती
                                                                                  

अनंता एवढे द्यावे ...ananta yevdhe dyave ...by Lakshmikant Tamboli

आयुष्य जगतांना अनेक वासना तयार होत असतात, पण त्या स्वकेंद्री असतात त्यात विश्वव्यापकतेची भावना  नसते, ना  इतरांचे भले करण्याची सुप्त इच्छा . पण अशातच एक कवी येतो आणि विश्वव्यापकतेतून विध्वबंधुत्वाचे पसायदान आपल्या लेखणीतून मांडतो  आणि  त्याचे हे काव्य  अजरामर होऊन अनेकांच्या मनमंदिरातील  प्रेरणारुपी गाभाऱ्यात सहजतेने वास करते .

अनंता  एवढे द्यावे, फुलांचे रंग ना जावे 
उडाया पाखरांसाठी, जरा आभाळ ठेवावे ।।

घराला उंबरा राहो, पेटती राहू दे चूल
 कुण्याही माय पदराशी , खेळते राहू दे मूल ।।

फुलांचा भार न व्हावा, कधीही कोणत्या देठा 
चालत्या पावलांसाठी, असू  दे मोकळ्या वाटा ।।

तान्हुल्या बाळ ओठांचा ,तुटो ना दे कधी पान्हा
असू दे माय कोणाची असू दे कोणता तान्हा ।।

चालता तिमिर वाटेने , सोबती चांदणे यावे
घणांचे  घाव होतांना , फुलांनी सांत्वना  द्यावे ।।

कितीही पेटू दे ज्वाला , जळाचा  जाळ  ना व्हावा
बरसत्या  थेंबथेंबांचा,  भुईतूनी  कोंब उगवावा ।।

अनंता एवढे द्यावे, भुईचे अंग मी व्हावे 
शेवटी श्वास जातांना, फुलांचे रंग  मी व्हावे ।।

                                                                --- लक्ष्मीकांत तांबोळी


बालभारती
इयत्ता आठवी
    

कितीतरी दिवसात.... KITITARI DIWSAAT by बा. सी . मर्ढेकर

आजकालच्या शहरी जीवनात राहणाऱ्या प्रत्येकाचाच  आपलासा  असा एक मातीचा गाव असतो , त्याची त्याला आवड असते ,ओढ असते आणि मनापासून जाण्याची सुप्त इच्छाही क़धि एकटा  विचारात गढला कि येते त्याला आठवण त्या रमणीय दिवसांची पण तो आठवणीतच रमतो  व शेवटी  शहरी जीवनाच्या आरामात आपला गाव शोधतो असा सुंदर भावार्थ व्यक्त होणारी हि कविता …। 

कितीतरी दिवसात
नाही चांदण्यात गेलो ;
कितीतरी दिवसात, 
नाही नदीत डुंबलो  

                                      खुल्या चांदण्याची ओढ ,
                                       आहे माझी हि जुनीच ;
                                       आणि वाहत्या पाण्याची, 
                                        शिळ  ओळखीची तीच 

केंव्हातरी चांदण्यात ,
पुन्हा जाईन  निर्भय ;
गावाकाठ्च्या नदीत ,
होईन मी जलमय 

                                             आज अंतरात भीती, 
                                              खुल्या चांदण्याची थोडी ;
                                              अन नदीचा प्रवाह ,
                                               अंगावर काटा  काढी 

बरा म्हणून हा इथे, 
दिवा पारवा  पाऱ्याचा;
बरी तोतऱ्या  नळाची,
शिरी धार, मुखी ऋचा .   


                                                                                       -{ बा. सी . मर्ढेकर }

संग्रहित
बालभारती इयत्ता आठवी 

सकाळ...sakal

सकाळ 

ये अवखळ पोरीसमान आज सकाळ ,
तोडीत गळ्यातील सोन्याची फुलमाळ ;
नादात वाजवीत रुमझुम  आपुले चाळ ,
घरट्यातुनि उडवी खगास हीच खट्याळ . 

करी आनंदाचे मोरपीस घेउनि,
गुदगुल्या करी मज गालावरी फिरवोनी ;
गुणगुणत स्वतःशी वारा अधिरे गाणे,
अन फुगडी घाली घालीत मजसी उखाणे. 

हे उन केशरी लोळण घेई अंकी,
लुसलुशीत कोवळी निर्मळ  बाळतनू  कि ;
तृणपर्णी हसते  दव मिचकावीत डोळे, 
भिजवीते वसन मम लावूनिया कर ऒले 

तरुवेलींवरती  फुलला सुमसंभार, 
लडिवाळ हास्य हे सकाळचे अनिवार;
मैत्रीण तिची हि निळी टेकडी वेडी,
मखमलीचा परकर आज ल्यावया काढी 

घेऊन ओढणी जरतारी सुकुमार,
मज खुणाविते , ' ये बनुनी अवखळ पोर ';
अन मलाही वाटे मुक्त सोडूनी केश 
लेऊन परीसम हलका निळसर वेश …. 

होऊन   तरल  या वाऱ्यासम धावावे,
सोनेरी असल्या उन्हात मिसळूनी जावे ;
 गुदगुल्या कराव्या मूर्त बनुनी आनंद, 
गुणगुणत बसावे स्वतःशीच स्वच्छंद 

सुमानापरी निर्मळ  हसुनी जगा हसवावे,
अन विहंग बनुनी  आकाशी विहरावे ;
या लीन तृणले दव  बनुनी नटवावे,
अन माझ्यातूनि मी निसटुनी सकाळ व्हावे … 


                                                                                      ---{ पद्मा गोळे } 



( बालभारती इयत्ता आठवी )

माय.. maay..

माय 

आईची थोरवी अगाध  आहे ,तिची महता शब्दात व्यक्त करणे अशक्यच आहे.  ' स्वामी तिन्ही जगाचा आई विना भिकारी ' असे म्हंटले आहे ते उगीच नव्हे. या कवितेत आईचा काटकपणा, सोशिकता व स्वतःच्या मुलांसाठी रात्रंदिवस कष्ट करण्याची तयारी  यांचे मार्मिक वर्णन हृदयाचा ठोका चुकावतेच शिवाय आपल्या आईप्रतीची एक अनामिक ओढ निर्माण करण्यात मोलाची भूमिका बजावते. वामन निंबाळकरांची  हि कविता म्हणजे त्यांची आपल्या  आईबद्दलची एक जागृत प्रेमज्योतच आहे जी आज अनेकांना दीपस्तंभ बनू  पाहतेय ……  



जसा दिस बुडून जाई  काळोखाचे राज्य असे 
आम्ही बसू दरवाज्यात झोपडीत साधा दिवा नसे  

घरोघरी दिवे लागत चुलीलाही जाळ लागे
  भाकरी जात बडविल्या कुठे चून कुठे वांगे 

 नाकात जाई वास त्याचा पोटात असे अंधार सारा 
तसे येई भडभडून आसवांच्या डोळ्यात धारा 

अंधाराला चिरत तेंव्हा एक सावली जड येई 
डोई तिच्या भर असे, चालतांना तोल जाई 

काळी काळी , कृश देह, ती असे माझी माय 
वणवण सकाळपासून  मोळीसाठी रानात जाय

वाट  पाहत बसू कधी तिची , सारे आम्ही भाऊ 
मोळी नसे विकत तेंव्हा , भुकेलेले झोपी जाऊ 

एकदा काय झाले कसे ,आम्हा काही कळले नाही 
माय आली पाय बांधून, भळभळा रक्त वाही 

चावला साप मोठा काळा  दोन बाया होत्या सांगत 
फणा  काढून मारला त्याने हळूच गेला निघून रांगत

माय पडली धरणीवर …. गंडे झाले, मंत्र झाले, वैद आला 
दिवस निघता निघता तिच्या देहातून प्राण गेला 

हंबरडा फोडला आम्ही,तो विरला वाऱ्यावर 
माय तरी सोडून गेली चिल्लेपिल्ले वाऱ्यावर 

शोधते माझी नजर माय  आता मी उदास होतो 
दिसता कृश मोळीवाली  मोळी तिची विकत घेतो 


                                                               -- { वामन निंबाळकर  }


संग्रहीत :
( इयत्ता आठवी  बालभारती -२०१०)

आई aai

  आई


'आई ! ' म्हणोनी कोणी , आईस हाक मारी
 ती हाक येई कानी ।  मज होई शोककारी । ।

नोहेच हाक,  माते ।  मारी कुणी कुठारी,।
आई कुणा म्हणू मी । आई घरी न दारी , । ।

हि न्यूनता सुखाची । चित्ता  सदा विदारी ।
स्वामी तिन्ही जगाचा । आईविना भिकारी । ।

 चारा  मुखी पिलांच्या। चिमणी हळूच देई ।
गोठ्यात वासरांना । या चाटतात गाई । ।

वात्सल्य हे पशुंचे । मी रोज रोज पाही।
पाहून अंतरात्मा । व्याकूळ मात्र होई । ।

वात्सल्य  माउलीचे । आम्हा जगात नाही ।
दुर्भाग्य या विना का । आम्हास नाही आई । ।

येशील तू घराला । परतून केधवा गे !।
दवडू नको  घडीला । ये ये निघून वेगे , । ।

हे गुंतले जीवींचे । पायी तुझ्याच धागे ।
कर्तव्य माउलीचे  । करण्यास येई वेगे । ।

रुसणार मी न आता । जरी बोलशील रागे ,।
ये रागवावयाही  ।  परी येई येई वेगे  । ।

                                                      -{ यशवंत दिनकर पेंढरकर }

मराठी माती ( MARATHI MATI )

  माझ्या मराठी मातीचा ,

  लावा  ललाटास  टिळा ;

हिच्या स्पर्शाने जागल्या ,

महाराष्ट्रातील शिळा . 

हिच्या कुशीत जन्मले , काळे  कणखर हात ;

ज्यांच्या दुर्दम धीराने, केली मृत्यूवरी  मात .

नाही पसरला कर , कधी मागायास दान ;

स्वर्णसिंहासनापुढे, कधी लवली  ना मान . 

हिच्या गगनांत  घुमे , आद्य स्वातंत्र्याची द्वाही ;

हिच्या पुत्रांच्या बाहूत , आहे समतेची ग्वाही . 

                                                                 माझ्या मराठी मातीचा ,
                                                                 लावा ललाटास  टिळा ;
                                                                  हिच्या संगे जागतील ,
                                                                 मायदेशातील शिळा  .


                                                                                                 - { कुसुमाग्रज }